Jaskra to przewlekła, postępująca choroba oczu, która stanowi jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty na świecie. Głównym mechanizmem prowadzenia do uszkodzenia nerwu wzrokowego jest zwiększone ciśnienie środgałkowe. W ostatnich latach pojawia się coraz więcej doniesień na temat możliwości zastosowania medycznej marihuany w terapii jaskry. Czy jednak kannabinoidy rzeczywiście pomagają, czy wręcz przeciwnie — mogą zaszkodzić pacjentom?
Spis treści
THC i jaskra: Obiecujące wyniki badań, ale…
Tetrahydrokannabinol (THC), czyli główny psychoaktywny składnik marihuany, wykazuje zdolność do czasowego obniżania ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Badania przeprowadzone na zwierzętach, w tym myszy laboratoryjnych, wykazały spadek ciśnienia środgałkowego nawet o 30% w ciągu kilku godzin po podaniu THC. W przypadku samców efekt utrzymywał się dłużej niż u samic, co sugeruje istnienie różnic między płciami w reakcjach na ten związek.
Choć te wyniki brzmią obiecująco, mają one istotne ograniczenia. Efekt hipotensyjny THC jest krótkotrwały i wymagałby stosowania kilku dawek dziennie, co w praktyce klinicznej jest nie tylko niewygodne, ale także ryzykowne. THC wywołuje działania niepożądane, takie jak zawroty głowy, senność, obniżona koncentracja czy zaburzenia funkcji poznawczych, co czyni długotrwałe stosowanie mało praktycznym, szczególnie wśród osób starszych.
CBD a ciśnienie środgałkowe: Niewidoczny wróg terapii?
Drugim często występującym kannabinoidem w konopiach jest kannabidiol (CBD), znany z braku działania psychoaktywnego oraz licznych właściwości prozdrowotnych, takich jak działanie przeciwzapalne, przeciwlękowe czy neuroprotekcyjne. Jednak w kontekście leczenia jaskry, CBD może przynosić więcej szkody niż pożytku. Badania przeprowadzone przez naukowców z Indiana University, opublikowane w czasopiśmie „Investigative Ophthalmology & Visual Science”, wskazują, że kannabidiol może powodować wzrost ciśnienia środgałkowego nawet o 18% w ciągu czterech godzin od podania. Co istotne, CBD może także neutralizować działanie terapeutyczne THC, skutecznie znosząc jego pozytywny wpływ na oko. W praktyce oznacza to, że wiele komercyjnych preparatów zawierających zarówno THC, jak i CBD, może być nieskutecznych lub wręcz szkodliwych dla pacjentów z jaskrą. Konieczność ścisłej kontroli proporcji tych substancji stanowi poważne wyzwanie dla producentów i lekarzy.
Czy medyczna marihuana pomaga na jaskrę? Aktualne stanowisko nauki
Na obecnym etapie rozwoju badań nie ma jednoznacznych dowodów na to, że stosowanie medycznej marihuany przynosi trwałe i bezpieczne korzyści w leczeniu jaskry. O ile THC faktycznie może obniżyć ciśnienie środgałkowe, to jego działanie jest zbyt krótkie, by mogło stanowić skuteczną alternatywę dla tradycyjnych terapii. Co więcej, obecność CBD, często uznawanego za bezpiecznego, może okazać się niepożądana w leczeniu tej konkretnej choroby. Z tego powodu eksperci sugerują, aby marihuana medyczna nie była traktowana jako główna lub jedyna forma leczenia jaskry. Choroba ta wymaga przede wszystkim skutecznego i stabilnego obniżania ciśnienia w oku, co zapewniają sprawdzone leki oraz procedury laserowe i chirurgiczne.
Medyczna marihuana a jaskra – nadzieja czy zagrożenie?
Choć medyczna marihuana jest skuteczna w leczeniu niektórych chorób neurologicznych czy przewlekłego bólu, jej rola w terapii jaskry pozostaje niejasna i kontrowersyjna. Obniżenie ciśnienia środgałkowego przez THC jest faktem, jednak jego tymczasowość oraz potencjalnie szkodliwe działanie CBD wymagają ostrożności.
Obecnie nie zaleca się stosowania marihuany jako metody leczenia jaskry. Pacjenci powinni zawsze konsultować się z lekarzem specjalistą i unikać samodzielnego stosowania preparatów konopnych. Przyszłość może przynieść skuteczne, bezpieczne formy kannabinoidów przeznaczone specjalnie do okulistycznych zastosowań, jednak na dzień dzisiejszy potrzebne są dalsze, rzetelne badania.
