Choroba Alzheimera to najczęstsza forma otępienia, powodująca stopniowy zanik pamięci i funkcji poznawczych. Pomimo dostępnych leków objawowych wciąż brak terapii, która potrafiłaby zatrzymać rozwój tej choroby. Dlatego naukowcy poszukują nowych metod leczenia – w tym medycznej marihuany, czyli substancji pozyskiwanych z konopi indyjskich (takich jak THC – delta-9-tetrahydrokannabinol oraz CBD – kannabidiol) używanych w celach leczniczych. Pojawia się pytanie, czy kannabinoidy te mogą złagodzić objawy Alzheimera lub spowolnić jego przebieg. W ostatnich latach prowadzi się liczne badania aby zweryfikować potencjał marihuany medycznej w terapii tej choroby.
Spis treści
Właściwości neuroprotekcyjne – jak kannabinoidy wpływają na mózg?
Badania przedkliniczne sugerują, że związki aktywne marihuany mogą wykazywać działanie neuroprotekcyjne, czyli chronić komórki nerwowe przed zmianami degeneracyjnymi typowymi dla Alzheimera. W modelach komórkowych wykazano, że CBD zmniejsza powstawanie szkodliwych wolnych rodników i hamuje uszkodzenia neuronów wywoływane przez toksyczny beta-amyloid. Efektem jest ograniczenie peroksydacji lipidów w błonach komórkowych oraz zaburzeń gospodarki wapniowej, które prowadzą do śmierci komórek nerwowych. Takie właściwości kannabinoidów sprawiają, że stanowią one obiecujący kierunek dalszych badań nad hamowaniem procesów neurodegeneracyjnych.
Łagodzenie objawów – dowody z badań klinicznych
W jednym z badań z udziałem 15 pacjentów sześciotygodniowa terapia dronabinolem (syntetycznym THC) zmniejszyła nasilenie zaburzeń zachowania oraz poprawiła apetyt – chorzy, którzy wcześniej odmawiali jedzenia, przybrali na wadze. Odnotowano jedynie łagodne działania niepożądane (euforia, senność, zmęczenie), niewymagające przerwania leczenia. Na szczególną uwagę zasługują najnowsze badania na większych grupach chorych. W 2024 roku ogłoszono wyniki wieloośrodkowego badania z udziałem 75 pacjentów z ciężką postacią Alzheimera – wykazano, że dronabinol podawany przez 3 tygodnie zmniejszył pobudzenie o ok. 30% względem placebo. Co istotne, efekt uspokajający był porównywalny z działaniem standardowych leków przeciwpsychotycznych, ale nie towarzyszyły mu poważne skutki uboczne (np. delirium czy napady drgawkowe) typowe dla tych leków.
Wyzwania i perspektywy – co dalej?
Mimo obiecujących wyników, zastosowanie medycznej marihuany w leczeniu Alzheimera wymaga dalszych badań. Dotychczasowe próby były na ogół krótkie i przeprowadzane na niewielkiej liczbie pacjentów, co utrudnia ocenę skuteczności terapii. Istnieją też obawy związane z psychoaktywnym działaniem THC i ryzykiem uzależnienia. Jednak w badaniach klinicznych stosowano dawki THC znacznie niższe niż przy rekreacyjnym użyciu, co minimalizuje te zagrożenia; ponadto wysoki udział CBD w terapii neutralizuje ewentualne działania niepożądane THC.
Podsumowując, dotychczasowe wyniki badań (choć wstępne) są obiecujące i uzasadniają kontynuowanie poszukiwań nad terapeutycznym wykorzystaniem kannabinoidów. Konieczne są większe i dłuższe badania, aby potwierdzić skuteczność i bezpieczeństwo tej terapii oraz ustalić optymalne dawkowanie. Jeśli przyszłe próby potwierdzą obecne obserwacje, medyczna marihuana może stać się wartościowym uzupełnieniem tradycyjnych terapii, poprawiając komfort życia pacjentów z chorobą Alzheimera.
Artykuł ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. O rozpoczęciu terapii decyduje lekarz po ocenie wskazań i przeciwwskazań.
Źródła:
- https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0028668
- https://www.hopkinsmedicine.org/news/newsroom/news-releases/2024/10/clinical-trial-shows-synthetic-cannabis-reduces-agitation-in-alzheimers-disease
- https://www.tuftsmedicine.org/about-us/news/study-synthetic-thc-may-reduce-agitation-patients-alzheimers-dementia
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34573232/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31182351/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23597932/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31835954/
Wyważona alternatywa dla osób z dolegliwościami stawowymi
Konopie medyczne nie są cudownym remedium, lecz dla wielu osób stają się realnym wsparciem w opanowaniu bólu stawowego. Działają poprzez modulację układu endokannabinoidowego, łagodzą stan zapalny i poprawiają sen, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie. O skuteczności decydują odpowiedni dobór preparatu, metoda podania oraz czujne prowadzenie terapii pod okiem specjalisty.
Artykuł ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. O rozpoczęciu terapii decyduje lekarz po ocenie wskazań i przeciwwskazań.
